هەناوبینی - ماڵپەڕی کورد کلینیك

بابەتی نوێ

الثلاثاء، 15 مايو 2018

هەناوبینی

Endoscopy surgery 
                       ( نه شته رگه ری هةناو بينی)

ئه و نه شته رگه ریه ی که بزیشک به
 نه خو ش ده لیت به جیها زه که بوت ده که م  !?!?!

زنجیره بابه تێک له سه ر  هه ناو بینی……..!?

هةناو بينی : 

بریتیة لةو ئاميرة پزیشکیةى كة بةكاردئ بؤبينينى ناوةوةى لةش بؤ مةبةستى دةست نيشان كردنى نةخؤشى و چارةسةر كردنى ، هةنديك پزیشک پیی  ئةلين Telscopy ،  ئةم داهينانة نوئ ية له بوارى پزیشکیدا رؤز بة روز لة پةرةسةنداية.

ئاميرى هةناو بينى:

 پیک ديت لة بؤريةك كة كاميرةيةك بة كؤتاييةكةيةوة هةية پزیشک ئةتوانئ سةيري بكات لةريگةى سةيركردنى راستةوخؤى بؤريةكةوة بةهؤى كاميرةوة يان ناراستةوخؤى بؤريةكة لة سةر سكرين.

جؤرةكانى هةناوبينى 

يةكةم - بةگویرةى پیک هاتةى ئاميرةكة:
- جؤريكيان كاميرايةكى فیدیؤى بة كؤتايى يةكةيةوة هةية كة وينةكان ئةگویزیتةوة بؤ سةر سكرين.
- جوريكيان راستةوخؤ لةكؤتايى بةشةچاوةوة (eyepiece) وينةكان ئةبينريت  پیویست بةسكرين ناكات.

بة گويرةى ئةندامةكانى لةش :

- ناوبؤری هةوا بينى ( Bronchoscopy).
- گةروو بينى( Laryngoscopy p).
- سورینچک - گةدة - دوانزة گرئ بينی .OGD  (osophago gastro duodenoscopy).
- کؤلؤن بينى  Colonoscopy .
- پیچاوپیچ بینی  Sigmoedoscopy.
- ریکة بينى Proctoscopy.
- ناوجومگة بينى Arthroscopy .
- میزةرؤ بينى Urethroscopy
- میزلدان بینی Cystoscopy .
- ناوبؤری میزبینی Uretroscopy .
- ناو ملى مندالدان بينى Colposcopy .
- مندالدان بینی Hestroscopy .
- ناوبؤرى هيلكة بينى Fallooposcopy .
- ناوسک بینی Laparoscopy .
- ناو پةنكرياس و زراو بينی ERCP)  Endoscopic retrograde- cholangio pancreaticography .

هةناو بينى بةكاردةهينريت بؤ :

- بؤ پشکنینی ناو  ئةندامةكان و دةست نيشان كردنى نةخؤشيةكةنى.
- بؤ  چار ةسةر كردنى نةخؤشى.
- وةرگرتنی نموونة بؤ پشکنینی شانةيى.

* ناوسك بينى
 (Laproscopy - Caelioscopy).

جؤريكى باوى هةناو بينى ية ، واتة سةيركردنى ناوسك.

* سةرةتايةكى ميزوويى ناوسك بينى:

- فليب بؤزينى Bozzinii سالی 1805دا میز ةجؤى نةخؤشيك بة هؤى بؤريةكى ساكار و مؤميكةوة ببشكنيت و ببينيت.

- ئةنتؤنين جةى Desormeanx لة سالى 1843 دا يةكةم هةناو بينى بةكارى دروست كرد ئةمةش رئ خؤشكةربوو بؤ:

- ماكمى ميليان  Vitze لةسالى 1879 دا ناوميزلدان بينيكى cystoscopy ريك وبيكى دروست كرد.

- تؤماس ئةديسؤن Adison كةلةسالى 1880 دا گلؤپی دروست كردكة زؤر لة سةرچاوه رووناکی Lighit source کاتی تر باشتر بوو.
- نيؤمان لة سالى توانى ئةم داهينانةى ئةديسؤن لة ناو ميزلداندا بةكار بهينيت ، ئةم جارة گلؤپةكة خراية سةر نوكى بؤرى هةناو بينيةكة endoscopy .

- جؤرم  elling, لةسالى 1901دا ئةم ناو ميزلدان بينيةيي يةكارهينا بؤ سةير كردنى ناوسكى سةگیك ، هةرﻻئةم بوو هةستى كرد كة پیويستة فوو بکریتة سك.ئةوةبوو هةواى ئاسايى بؤ فووتئ كردنى (سك)ى بةكارهينا ئةم نةشتةر گةريةى ناونا(ناوسك بين-ceiloscopy) گةرچی ئةوة بلاو نكرايةوة پاشتر ئةم كارةي لةسةر دوو نةخؤشدا كرد.
- ديمترى ئؤسكارؤفيچ لةسانت بيتردبيرگ ،لةريى كونيكى بچوكةوة لة ديوارى (زئ vagina) دا توانی ناوسکی خانمیکی سک پر بپشکنیت ئةوةشى ناونا ناوسك بينى Vontroscopy .

- هانس christion لة سالى 1911 لةسويد ووشةى (ناوسك بينى Laparoscopy)  لةراپؤرتةكةيدا بة كار هينا كة باسى لة دةرةنجامى ناوسك بينى و ناوسنگ بينى 110 نةخؤشى دةكرد.

- هةمان سال 1911 لة ولاتة يةك  گرتوةكانى ئةمريكا بةيبر ترام كة ياريدةدةرى نةشتةرگةرى بوو لة نةخؤشخانةى زانكؤى جؤن هؤپکین ریکة بينى proctscopy یکی نیو ملیم کة گلؤپیک بجووكى لة سةرگةدةى نةخؤشيكةوة بةكارهينا بؤ بشكنينى ناوسكى نةخؤشيكى زةردوويي دار ، بئ ئةوةى هةوا بكةنة سكيةوة باشترة دةرةنجامى نةشتةر گةريةكة هةمان شت بوو كة ئةم بينى ، بؤية جةختى لةسةر ئةوة كردةوة  گرنگترین هؤكار :
شوينى دانانى ناوسك بين و جؤرى پال کةوتنى (position)ی نةخؤشةكةن ، كةدةرةنجامةكة دةگؤريت . 

- ئؤتيز oreotze  لة سالى 1918 دا ئةو دةرزيةيي درووست كرد كة هةواى  پئ ئةكريتة سكةوة.

- ريچارد zoltikofo لة سالى 1944 دا دووةم ئؤكسيدى كاربؤنى Co2 ی بة كار هينا بؤ كردنه ناوسك وهةلئاوسانى سك.

- دكتؤر كؤربشير..korbsch له سالی 1928 دا یةكةم بةرتوكى لةسةر ناوسك بينى بلاو كردةوة .

- هينز kalk یةكةم كةس بوو تةلسكؤپی چوار هاوینةى Lans ی خواری له ناو سك بيندا بة كار هينا ، هةر ئةم بوو توانى برينيكى بچوک تر بةکار بهینیت تا بتوانئ  ئاميريكى تر بخزينيتة ناو بؤشاييةيةكة بؤ جولاندن و گرتن و برین و دوورینةوة .ئةو بوو توانى بؤ يةكةم جار نمونةى شانةيى  biopsy له جگةر ببريت بؤ پشکنین.
_له سالانی 1980 له سه ر مروف تاقی کرا یه وه و له سالی 1983 بو یه که م جار به لکه زیخوله ی نه شته رکه ری بیکرا 

-له سالی 1985 بو یه که م جار له المانیا توره که ی زراوی بی نه شته ر که ری کرا .