خوێن

خوێن (Blood)

بەستەرە شانەیەکی شلە پێک دێت لە پلازما و خانەکانی خوێن وە ڕەنگێکی سوری هەیە.                          

تایبەتمەندییەکانی خوێن :-

1- قەبارەکەی لە لەشی مرۆڤێکدا 5 _ 6 لیترە .

2- کارلێکەکەی تفتە و PH کەی لە نێوان 7.36 _ 7.45 .

3- وە Specific Gravity کەی لە نێوان 1.052 _ 1.060 

4- ڕەنگەکەی سورە.

5- تامەکەی سوێرە .

6- لینجەکەی 4.5 جار زیاترە لە لینجی ئاو .

7- پلەی گەرمیەکەی 38c _ 36 c .

8- پەستانی ئۆزمۆتیکی بە تێکڕا (MM of HG 25)

پێکهاتەکانی خوێن (لە دوو بەشی سەرەکی پێکدێت) ئەوانیش :-

یەکەم :- پلازما کە 55 % خوێن پێک دێنێت و ڕەنگێکی زەردی کاڵی هەیە. جیاوازی پلازما لە سیرەم ئەوەیە کە پلازما Clotting Factors تێدایە بەڵام لە سیرەمدا Clotting Factors نیە.

پێکهاتەکانی پلازما:-

أ - لە 90 % پلازما لە ئاو پێک دێت .

ب - وە لە 10 % پلازما پێکدێت لە پێکهاتەکانی تر وەک ( پرۆتین و هۆرمۆن و خۆراکە مادە و سۆدیۆم و پۆتاسیۆم و کالیسیۆم و ....تاد )

فرمانەکانی پلازما :-

أ - یارمەتی گواستنەوە و دەرکردنی پاشەڕۆکان دەدات لە ناو خوێندا .

ب - خۆراکە مادەی هەڵگرتوە بۆ ئەنجامدنی زیندە چالاکی خانەکانی لەش .

ج - پلازما پێکدێت لە Clotting Factors کە یارمەتی کڵوت بوون و وەستاندنەوەی خوێن دەدات لە کاتی خوێن بەربوندا .

دووەم :- خانەکانی خوێن ئەوانیش لە 45 % خوێن پێکدێنن و دابەش دەبن بۆ 3 جۆر .

1 - خڕۆکە سورەکانی خوێن (RBC)                     

2- پەڕەکانی خوێن (Platelet)       

3 - خڕۆکە سپیەکانی خوێن (WBC)           

 وە خڕۆکە سپیەکانی خوێنیش دوو جۆرن :-

أ - دەنکۆڵە دارەکان (Granulocytes) :- ئەوانیش پێک دێن لە Neutrophil و Eosinphil و Basophil.

ب - بێ دەنکۆڵە دارەکان (Agranulocyts) :-

ئەوانی پێک دێن لە Lymphocyte و Monocyte کان .

شوێنی گەشەی خانەکانی خوێن بەگشتی :-

- لە 3 هەفتەیەوە بۆ 3 مانگی دەکەونە ناو تورەکەی زراوەوە (yolk sac).

- لە 3 مانگیەوە بۆ 5 مانگی لەناو جگەر و سپڵ دان .

- لە 5 مانگی بە دواوە لە ناو مۆخی سوری ئێسکدان.

ئەمانە چەند زانیاریەکی کورت بون لەسەر خوێن و پێکهاتەکانی خوێن . چاوەڕوانبن بەم نزیکان وردەکاریەکان و شێوازی ئەنجامدانی پشکنینی سەرجەم پێکهاتەکانی خوێن بڵاو ەکامەوە  انشاالله 💉