جۆرەکانی موغەزی

کۆمەڵێک زانیاری و حاڵەتی بەکارهێنانی زۆربەی ئەو فلوودە جۆراوجۆرانەی کە هەیە لە نەخۆشخانەکان ، لەگەڵ خوێن و پێکهاتەکانی و حاڵەتی بەکارهێنانی ..

جۆرەکانی فلوود(موغەزی)،  کە لەڕێگەی کانولاوە دەدرێت بە نەخۆش

Type of intravenouse fluid

بەشێوەیەکی سەرەکی فلوودەکان دوو جۆرن:

1- Crystalloid:

بۆ نموونە (Normal saline , Dextrose 5% , Hartmann's solution , Glucose saline , Ringer solution...etc.)

2- Colloid:

بۆ نموونە (Dextran , Gelatin , Haemaccel ....)

ناوی فلوودەکان و بەکارهێنانیان...👇

1- Normal Saline (NaCl) 0.9%

ئەم فلوودە 154 mmol/L ی لە صودیوم پێکدێت ،وە 154mmol/L لە کلۆرید پێکدێت ، وە هیچ ڕێژەیەکی شەکری تێدا نییە.

حاڵەتەکانی بەکارهێنانی:

- بۆ نەخۆشێک زەختی دابەزیبێت.

-لەکاتی Hypovolemia قەبارەی خوێنی کەم بێت.

- لەپێش نیو نەنج و لەناو نەشتەرگەری.

- بۆ گرتنەوەی زۆربەی دەرمانەکان.

- لە کاتی سکچوون و ڕشانەوە.

- لەکاتی تەداوی و پاککردنەوەی برین.

- لەکاتی لەدەستدانی صودیۆمی لەش ، کاتێک ڕێژەی صودیۆمی لەش کەمتر بێت لە 135 mEq/L...هتد..

ئەو حاڵەتانەی کە نابێت Normal saline بەکاربهێنین:

- نەخۆشێک زەختی بەرز بێت.

- نەخۆشی گوورچیلەی هەبێت.

- عجزی دڵی هەبێت.

- لەکاتێک ڕێژەی صودیۆمی لەش زیاتر بێت لە 145 mEq/L....هتد....

...........      ...........      ............    .........

2- Dextrose %5 ( Glucose water5%)

بۆ زانیاری فلوودە بەهێزەکانی ئەم جۆرە بریتین لە (10% , 25%  ,  50% ) ، بەڵام ئەم جۆرە بەهێزانەی وا باشترە لە خوێنهێنەرێکی گەورە پێی بدەین..

حاڵەتی بەکارهێنانی:

- کەسێک ڕێژەی شەکری دابەزیبێت.....

ئەو حاڵەتەی کە نابێت بەکاری بهێنین:

-کەسێک ڕێژەی شەکری بەرزبێت.......

............     ...........     .............    ........

3- Glucose Saline

ئەم فلوودەیان شەکروو خوێ لە پێکهاتەکەیدا هەیە.

زیاتر لەدوای ماوەی Fasting time ، بۆ ئەوانەی کە ماوەیەکی زۆرە نانیان نەخواردووە ، بۆ نموونە دوای نەشتەرگەری...

بۆ زانیاری هەموو ئەو فلوودانەی کە شەکر لە پێکهاتەکەیاندا هەیە نابێت بۆ پاککردنەوەی برین بەکاربێت چوونکە دەبێتە هۆی گەشەی بەکتریا..

.........    .........    ...........     .............

4- Ringer solution

ئەم فلوودە زۆربەی ئەلیکترۆلایتەکانی تێدایە وەک ( Sodium , Potassium , Chloride , Calcium..)وە 130mmol/L صودیۆمی تێدایە ، وە 109mmol/L کلۆریدی تێدایە.

حاڵەتی بەکارهێنانی :

- لەکاتی سکچوون .

- لەکاتی ڕشانەوە.

- پێش نیو بەنج.

- لە ماوەی نەشتەرگەری....هتد...

...........     ............    ...........    ...........

5- Hartman Solution(Sodium Lactate)

ئەلیکترۆلایتەکانی ئەم فلوودە لە پێکهاتەی پلازما دەچێت ..

حاڵەتی بەکارهێنانی :

- وەک جێگرەوەی فلوود و کانزاکانی لەش لەکاتی لەدەست دانیان.

- لەکاتی ڕوودانی ترشەڵۆکی خوێن...

...........    ..........     ...........     ............

6- Half-strength Darrow's

solution in 2.5% Dextrose

پێکدێت لە (Sodium , Potassium)

حاڵەتی بەکارهێنانی:

- زیاتر بۆ منداڵ بەکاردێت چوونکە قوەتەکەی کەمترە..

- لە کاتی سکچوون.

- بۆ ئەوکەسانەی تووشی ووشکبونەوە بوون ...

تێبینی/ بۆئەوەی بزانین کەسێک ووشکبۆتەوە ئەوا پێستی ڕابکێشە ئەگەر زوو نەگەڕایەوە شوێنی خۆی ئەوا ووشکبۆتەوە، بەتایبەتی لەسەر ئێسکی Clavicle،،...

............      .............      ............   ......

7- Sodium bicarnonate(8.4%)

لەکاتی ڕوودانی ترشەڵۆکی خوێن بەکاری دێنین.

ئاگاداربە ئەم فلوودە بەشێوەیەکی هێواش و لەسەرخۆ دەبێت بدرێتە نەخۆش ، هەروەها نابێت لە ڤێن دەربچێت واتە ئاووت بێت ، چوونکە زیان بە شانەکان دەگەیەنێت..

...........    ...........    ...........     .............

8- Mannitol 10%  -  20%

لەکاتی نەشتەرگەری یان برینداربوونی سەر..، بۆ کەمکردنەوەی ئاوساوی...، وە لەکاتێک حادسەیەک بەرگوورچیلە بکەوێت یان بۆ زەردوویی..

تێبینی/ئەگەر Mannitol بەکاری بهێنیت بۆ کاریگەری سەر گوورچیلە ، دەبێت لە دەستەکەی دیکەوە فللودێکی دیکەی گوونجاوی بۆ دابنێین .

.........    ..........    ..........     .............

جۆری دووەمی فلوود Colloid

(Dextran40% , Dextran 70% , Gelatin , Haemaccel ...)

ئەمانە نموونەی کۆلۆیدەکانن👆

کۆلۆید زیاتر دەمێنێتەوە لە سیستمی Intravascular  بەبەراورد بە کریستالۆیدەکان، لەبەر ئەوە بڕێکی کەمترمان پێویستە ، هەروەها لەوانەیە ببێتە هۆی ئاوسانی سییەکان Pulmonary edemaو لەگەڵ گاز گۆڕکێ تێکەڵ ببێت.

ئەگەر نەخۆش فەحسی خوێنی هەبوو ، ئەوا پێش ئەوەی کۆلۆیدی پێبدەی خوێنەکەی لێوەربگرە ، چوونکە لەوانەیە کۆلۆیدەکان ئەنجامی فەحسەکە بگۆڕن.